środa, 2 września 2015

Ps 52,10-11
Ja zaś jak oliwka kwitnąca w domu Bożym, na wieki zaufam łaskawości Boga. Będę Cię sławił na wieki za to, coś uczynił, polegał na Twym imieniu, ponieważ jest dobre dla ludzi oddanych Tobie.
Jedną z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka jest drzewo oliwkowe. U starożytnych Greków drzewo to było poświęcone Zeusowi. Zawodnik, któremu ojciec bogów przyznawał zwycięstwo podczas igrzysk olimpijskich, otrzymywał wieniec z gałązek oliwnych. Zmarłym wkładano do grobów liście z drzewa oliwkowego na znak pojednania z bóstwami z zaświatów. W Biblii drzewo oliwne, wraz ze zbożem i winem, jest znakiem pełni błogosławieństwa oraz pokoju. Kiedy Noe, w miarę jak stopniowo opadały wody potopu, po raz drugi wypuścił z arki gołąbka, wtedy ten wracając „przyniósł w dziobie świeży listek z drzewa oliwnego” (Rdz 8,11). Był to nie tylko dowód, że ziemia znów zaczęła wydawać ze swego łona istoty żywe, lecz także wspomniany pokój i bezpieczeństwo. Była ona widocznym znakiem końca straszliwej kary. Bóg już się nie gniewa. Pozwala, by na ziemi znów wyrosło drzewo pokoju, które przynosi człowiekowi od czasu do czasu jego stworzenia, tak różnorakie korzyści, a u kresu czasów ma mocą Ducha-Gołębicy udzielić namaszczenia Chrystusa i całego Kościoła (Epifania i Pięćdziesiątnica). Imię Chrystus- to tyle, co „Namaszczony”- ponieważ Bóstwo tak przenika najświętsze człowieczeństwo Odkupiciela, jak oliwa ciało, z którym się zetknie. Namaszczony jest On- jak pisze św. Cyryl Aleksandryjski- olejem radości, abyśmy pamiętali o łasce Ducha Świętego, która prowadzi nas do odwagi wiary i stałej radości. Według porównania św. Pawła człowiek jest podobny do gałązki drzewa oliwkowego. Bóg zaszczepia jednak tę dziką gałązkę w szlachetne drzewo oliwkowe, dzięki czemu może ona korzystać ze świętych korzeni i odżywczych soków całego drzewa (Rz 11,17). W Księdze Apokalipsy opisani dwaj świadkowie prorokujący przed Bogiem przybierają postać dwóch starotestamentalnych drzew oliwkowych, stojących przed Panem (Ap 11,3).  W sztuce starochrześcijańskiej ornamenty z oliwkami, motywy drzew oliwnych i gołębi z gałązką oliwną wykorzystuje się bardzo często, także poza przedstawieniami cykli pór roku, zwłaszcza w malarstwie katakumbowym, na kamiennych nagrobkach i sarkofagach. Drzewa oliwkowe stanowią dekorację przedstawień Chrystusa- Dobrego Pasterza, lub orantów na znak pokoju, w krąg którego weszli towarzyszący im wierni. Malarze sieneńscy z XIV i XV wieku na obrazach przedstawiających scenę Zwiastowania, wkładają archaniołowi Gabrielowi do ręki gałązkę oliwną, wyrażającą w ten sposób plastycznie pozdrowienie „Pan z Tobą”, jak również ocienienie Duchem Świętym. Maryja jest również w sposób niezwykle poetycki porównywana do gałązki oliwnej, rodzącej doskonałą oliwkę.